هنر واعظ و مداح مخاطب شناسی است | قرار نیست هر مطلب و حدیثی به راحتی بیان شود

حجت الاسلام مهدی زمانی در گفتگو با شهرآرانیوز به بیان برخی مطالب در خصوص آداب برگزاری مجالس بزرگداشت ائمه(ع) به ویژه مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) پرداخت.

وی در پاسخ به این سوال که سخنران و مداح چه مواردی را در کلامش باید رعایت کند تا آسیبی برای مخاطب نداشته باشد گفت: برای تاثیرگذاری صحیح و مطابق با عقل و شرع در جلسات روضه و مداحی باید چند محور را مدنظر قرار دهیم. ابتدا اینکه دو جهت معرفتی و احساسی توامان باید در ذکر مصیبت و جلسات وعظ و خطابه لحاظ شود.

این پژوهشگر دینی تاکید کرد: لازم است سخنران نسبت به افزایش آگاهی و اطلاعات لازم درباره توحید، مسائل اخلاقی، احکام دین و ولایت برای مخاطب احساس وظیفه کند تا شنونده پس از پایان جلسه بار بینش و دانشی در درون خود احساس کند. همچنین باید جنبه عشق و علاقه و ایجاد احساس در مخاطب را نیز رعایت کنند. جلسات علاوه بر شعور، باید شور و احساس هم داشته باشد که این بخش می‌تواند در قالب روضه، نوحه خوانی، اشک بر مصیبت اهل بیت(ع)، سینه زنی و آداب دیگر عزاداری باشد.

در ادامه حتما بخوانید نماز جمعه و نماز ظهر عاشورا همزمان برگزار می‌شود (۶ مرداد)

 وی با بیان اینکه شنونده باید در هر دو بعد احساس خرسندی و غنا کند گفت: هر کدام از این جهات اگر بر دیگری غلبه کند نتیجه و تاثیر مطلوبی حاصل نمی‌شود زیرا اهل بیت(ع) فرمودند، جلساتی که برای ما گرفته می‌شود باید مایه احیای امر ما باشد.

این استاد حوزه مخاطب شناسی، رعایت این مهم را هنر واعظ و مداح دانست و اظهار کرد: حتما محتوای ارائه شده در جلسات باید بر اساس مخاطب شناسی صحیح صورت گیرد؛ اینکه گوینده و مداح، با قاعده و اصول ارتباطی مخاطب خود آشنا باشد. برخی هیات‌ها ویژه نوجوانان است و برخی جوان یا بزرگسال یا ترکیبی از این‌هاست. مانند آشپزی که باید به اندازه مواد توجه کند تا غذای مفید و سالمی طبخ کند، سخنران و مداح هم باید به کلمات و اشعاری که می‌گوید توجه داشته باشد تا مخاطب آن را درک کند.

 حجت الاسلام مهدی زمانی همچنین به اصل اعتبار کلام اشاره کرد و ادامه داد: مستند سازی و اعتبار سنجی آنچه که گوینده می‌گوید و به آنها استناد می‌کند نیز مهم است. قرار نیست هر حدیث و مطلبی به راحتی در مجالس بیان شود. این اعتبار سنجی باعث می‌شود ارزش سخن و مداحی بالا رود و مخاطب مطالب خلاف واقع که با شان اهل بیت(ع) شایستگی و همخوانی ندارد را نشنود و به قلب خود راه ندهد.